به نام ایزد منان

نظری به تاریخ موسیقی

شک نیست که ذکر اوضاع و احوال موسیقی ایران از دوره هخامنشی تا کنون یا بحث در موسیقی کشوری که بیش از دو هزار سال مدارک کتبی تاریخی دارند آسان نیست ، بنابراین هر جا خوانندگان مطلب را کوتاه یافتند متوجه خواهند بود که گذشته از ایجاز و اختصاری که مقصود نگارنده بوده ، مدارک کتبی هم در این قسمت کمیاب است و اگر بندرت یافت شود کتابهایی نیست که دسترسی به آنها آسان باشد . در حقیقت اگر کسی بخواهد تاریخی برای موسیقی ایران بنویسد باید تمام کتابهای تاریخی و اغلب کتب ادبی و همچنین کتابهای موسیقی که در زمانهای مختلف نوشته شده بخواند و از هر کتابی مطلبی دریابد و از مجموع موضوعاتی که مربوط به موسیقی است کتابی تالیف نماید . ولی اینکار نیز اشکال دیگری داردزیراصرف نظر از کتاب اغانی تالیف ابولفرج اصفهانی که آنهم تنها بعنوان تاریخ موسیقی نوشته نشده و راجع به یک دورهی محدود یست ، درسایر کتابهای موسیقی بیشتر بمطالب فنی اشاره شده که آن موضوع را نگارنده در فصلی جداگانه بیان خواهد کرد و تاریخ نویسان هم بندرت اشاره ای به این قسمت کرده اند . برای اینکه مطلب روشن تر شود به موسیقی مردمی هم که قبل از تشکیل دولت هخامنشی در ایران و حوالی آن زندگی کرده و تاریخ کشور ما با آن مربوط است نیز اشاره مختصری بشود . زیرا بطوریکه تاریخ نشان میدهد قسمتی از صنایع دوره هخامنشی از آثار صنعتی ملل سابق تقلید واقتباس شده است . مثلا عیلامیها که پس از تشکیل دولت آشور منقرض شدند و دولت آشور که کوروش بزرگ آنرا در هم شکست و دولتهای بابل و مصر شهرهای یونانی آسیای صغیر که بدست شاهان هخامنشی مفتوح گردید و کشور باستانی هند که از دیر باز با ما رابطه معنوی داشته سازهایی داشته اند که در ایران نظیر آندیده شده . بنابراین نخست موسیقی این ملل را بررسی میکنیم سپس به تاریخ موسیقی کشور خود میپردازیم .